EKONOMİ SAYFASI - Güncel Ekonomi Haberleri

Avrodan dolar karşısında yeni rekor
22 Nisan 2008, Salı 18:47

Avro, dolar karşısında yeni bir rekor kırarak, 1,60 dolar bariyerini aştı.

Avrupa'daki iki merkez bankasının başkanlarının, enflasyonun düşmemesi halinde avro bölgesinde faiz oranlarının yükseleceği yönündeki açıklamalarının ardından TSİ 17.50 itibariyle avro 1,6002 doları gördü. Avro daha sonra 1,60 doların altına geriledi.

Avro, Perşembe günü 1,5982 dolardan işlem görmüştü.

Petrol 124 doların üstüne çıktI

9 Mayıs, 2008 09:59:00

ABD ham petrolünün, haziran ayı varil teslim fiyatı 124.73 dolara çıkarken, Brent türü Kuzey Denizi ham petrolünün haziran ayı varil teslim fiyatı da 124.01 dolara yükseldi.

Analistler, ham petrolün varil fiyatının, iki yıl içinde 150 ile 200 dolar düzeyine yükselebileceği tahmininde bulunuyor.

ABD ham petrolünün varil fiyatı dün bir ara 123.93 doları görmüştü.

Petrol fiyatları geçen haftadan bu yana yaklaşık 13 dolar arttı.

Bush petrolün fiyatından ürktü
7 Mayıs, 2008 18:11:00 (TSİ)

Bush, Temsilciler Meclisi ve Senato'nun ortak çatısı Kongre'de iktidardaki Cumhuriyetçi Parti yöneticileriyle görüşürken, petrol fiyatının varilde 121 doları bulmasının, kendileri için derinden kaygı verici husus olduğunu söyledi.

Bush, Irak savaşında masraflara karşı çıkan geleneksel rakip parti Demokratlara yüklenerek, "Ekonomide, yeni vergi indirimlerine karşı çıkmayın, tutsat emlak krizinde yardım önerinizi veto ederim" dedi.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi ve dünyanın 8'inci büyük petrol ihracatçısı Nijerya'da, petrol üretimine ilişkin kaygılar, petrol fiyatlarının zirve yapmasına yol açtı.

Nijerya'da Shell firmasına ait petrol üretim bölgelerine düzenlenen saldırılar nedeniyle şirketin üretimi günlük 164 bin varil azaldı.

ABD dolarının değerinin düşük olması, İran ile Batılı ülkeler arasında Tahran yönetiminin nükleer çalışmaları konusundaki gerginlik ve Irak'ta Amerikan güçleriyle Şii milisler arasındaki çatışmalar da fiyatların artmasında etkili oluyor.

Doların değerinin düşük olması

ABD dolarının diğer önemli para birimleri karşısında değerinin düşmesi, dolar varlıklarını nispeten ucuz olarak gören yatırımcıları petrol gibi diğer emtia alımlarına yönlendirdi.

Doların değerinin düşmesi Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) gelirlerinin satın alma gücünü düşürdü ve dolar kullanmayan bazı tüketicilerin satın alma gücünü artırdı.

OPEC petrol bakanları her ne kadar petrol fiyatları rekor seviyelerde yükselse bile, enflasyon ve doların bunun etkisini yumuşattığını söylüyor. Bazı uzmanlar yatırımcıların petrolü zayıf dolara karşı korunma amaçlı olarak kullandığını belirtiyor.

Fonlar

ABD Merkez Bankası'nın geçen yıl ağustos ayının ortasından itibaren faiz oranlarını düşürmesi ve kredi krizinin etkilerini hafifletmek için merkez bankalarının mali piyasalara milyarlarca dolar pompalaması, petrol ve altın fiyatlarını artırdı.

Emeklilik ve diğer fonlardaki yatırımların petrol dahil diğer emtiaya yönelmesi petrol fiyatlarını yükseltti.

Talep

Petrolde daha önce fiyatlar arza ilişkin kaygılar yüzünden artarken, şu anda fiyatların yükselmesinde dünyanın en fazla petrol tüketen ülkeleri ABD ve Çin'in petrole olan talebinin büyük etkisi bulunuyor.

Dünya petrol talebi artış eğilimini sürdürürken, yüksek fiyatların şimdiye kadar ekonomik büyüme üzerinde sınırlı etkisi oldu.

OPEC'in arzı sınırlaması

Dünya petrolünün üçte birinden fazlasını üreten OPEC'in, fiyatların düşmesini engellemek için 2006 yılının sonunda petrol üretimini azaltmaya başlaması da fiyatların yüksek seyretmesinde rol oynadı.

Geçen yıl aralık ayında günlük üretim kapasitesini değiştirmeme kararı alan OPEC, tüketici ülkelerin daha fazla petrol üretmesi çağrılarına rağmen, piyasadaki petrol arzının yeterli olduğunu belirtti.

Nijerya-İran-Irak

Dünyanın 8'inci büyük petrol üreticisi Nijerya'dan petrol arzı, petrol endüstrisine yönelik saldırılar nedeniyle Şubat 2006'dan bu yana kesintiye uğruyor. Petrol şirketlerine göre, saldırılar ve sabotaj nedeniyle Nijerya'nın günlük 564 bin varil petrol üretimi durdu.

Dünyanın 4'üncü büyük ihracatçısı İran'ın, nükleer programı nedeniyle Batılı ülkelerle yaşadığı gerginlik, petrol tüketicilerinin İran'ın petrol arzına ilişkin kaygılarını artırıyor.

Irak'ın yıllardır ambargo, savaşın ardından bitmek bilmeyen çatışmalar ve yeterli yatırım olmaması nedeniyle petrol endüstrisinden tam verim alamaması da fiyatların artmasında etkili oluyor.

"Petrol fiyatları 200 doları görebilir"

Yatırım bankası Goldman Sachs'a göre, "Petrol fiyatları gelecek iki yılda, petrol arzının yeteri kadar artmaması nedeniyle 200 dolara kadar yükselebilir."

İki yıl önce petrol fiyatlarında üç haneli rakamları ilk kez telaffuz eden kuruluşlardan olan Goldman Sachs, piyasanın, fiyatlarda "süper artış" dönüm noktasına yaklaştığını açıkladı.

Banka, gelecek 6 ila 24 ayda petrolün varil fiyatının 150-200 dolara çıkması olasılığının arttığını bildirdi.

"Süper artış" teorisine göre, petrol arzının yeteri kadar artmaması, petrol fiyatlarında dramatik ve sürekli artışa yol açacak ve bu da en sonunda petrol talebinde keskin düzeltmeyle sonuçlanacak.Yeni sayfanın içeriği

Avrupa faiz oranlarını değiştirmedi

8 Mayıs, 2008 16:20:00 (TSİ)

Avrupa Merkez Bankası, yüzde 4 olan faiz oranlarını aynen korumaya karar verdi.

Bankanın faiz oranlarını değiştirmemesinde, bir yandan enflasyonist baskı, bir yandan da Euro Bölgesi'ndeki ekonomik büyümedeki yavaşlama arasında kararsız kalması ve önceliği nereye vereceği konusunda net bir karar verememesi etkili oldu.

Bu arada, Avrupa para piyasalarında, 1.5287 dolar düzeyinden işlem gören euro, ABD doları karşısında, son iki ayın en düşük düzeyine geriledi.

ABD doları, euro karşısında değer kazanmaya devam ediyor.

"Enflasyon uzun sürecek gibi görünüyor"

AB Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, Avrupa'da enflasyondaki artışın uzun bir süre devam edecek gibi göründüğünü söyledi.

Trichet, gazetecilere yaptığı açıklamada, faizlerinin değiştirilmemesi kararının oy birliği ile alındığı belirterek, faizlerin bir süre daha indirilmeyeceği imasında bulundu.

AB Merkez Bankası Başkanı, enflasyonun, emtia ve enerji fiyatlarındaki artışlardan kaynaklandığını, düşüş göstermeye başlamadan önce bir süre daha yükseliş seyrine devam edeceğini kaydetti.

Jean-Claude Trichet, ABD'nin güçlü dolar konusunda görüşünü desteklediklerini de vurguladı.

Bütçe 5.4 milyar YTL açık verdi

13.05.2008, 20:01:39 Uhr

2008 bütçesi nisan ayında 1 milyar 76 milyon YTL, ocak-nisan döneminde de 5 milyar 449 milyon YTL açık verdi.

Maliye Bakanlığı, 2008 Nisan ayı ile ocak-nisan dönemi bütçe verilerini açıkladı.

Buna göre, ocak-nisan döneminde bütçeden 70 milyar 200 milyon YTL harcama yapıldı. Bütçe gelirleri ise 64 milyar 751 milyon YTL oldu.

Böylece yılın ilk çeyreğinde bütçe açığı, 5 milyar 449 milyon YTL olarak gerçekleşti. Söz konusu dönemde faiz dışı fazla rakamı ise 12 milyar 467 milyon YTL oldu.

Bütçeden geçen ay 18 milyar 638 milyon YTL harcama yapıldı. Bunun 4 milyar 166 milyon YTL'sini faiz giderleri oluşturdu. Faiz giderleri, geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 35.2 oranında arttı.

17 milyar 562 milyon YTL gelir elde edilen nisan ayında, vergi tahsilatı 12 milyar 902 milyon YTL oldu. Böylece geçen ay bütçede 1 milyar 76 milyon YTL açık meydana geldi.

Bakanlık açıklamasında, 2007 Nisan ayında bütçenin 2 milyar 48 milyon YTL açık verdiği anımsatılarak, "Bu çerçevede 2008 Nisan ayı bütçe açığı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 47.5 oranında azalma göstermiştir" denildi.

2007 Nisan ayında 1 milyar 32 milyon YTL olan faiz dışı fazla da geçen ay 3 milyar 90 milyon YTL olarak gerçekleşti.

4 aylık gerçekleşmeler;

Ocak-Nisan döneminde ise merkezi yönetim bütçesinden 70 milyar 200 milyon YTL'lik harcama yapıldı. İlk 4 ayda faiz hariç giderler 52 milyar 283 milyon YTL, faiz giderleri de 17 milyar 916 milyon YTL olarak hesaplandı.

Söz konusu dönemde personel giderleri 16 milyar 526 milyon YTL, cari transferler 24 milyar 46 milyon YTL, mal ve hizmet alımları 5 milyar 613 milyon YTL, sosyal güvenlik kurumları devlet primi giderleri de 2 milyar 74 milyon YTL oldu.

Bu şekilde personel giderlerinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.6, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri yüzde 12.3, mal ve hizmet alımı giderleri yüzde 5, cari transferler yüzde 16.7 arttı. Sağlık giderleri ise yüzde 8, sermaye transferleri yüzde 4, sermaye giderleri yüzde 17.5 azaldı.

Bütçe gelirleri:

4 aylık dönemde bütçe gelirleri de 64 milyar 751 milyon YTL oldu. Bunun 53 milyar 158 milyon YTL'si vergi gelirlerinden sağlandı. Bu dönemde vergi gelirlerinde geçen yılın ilk 4 ayına göre yüzde 21.4 oranında artış kaydedildi.

4 ayda bütçeye vergi dışı gelirlerden 9 milyar 288 milyon YTL, özel bütçeli idarelerin öz gelirlerinden 1 milyar 283 milyon YTL, düzenleme ve denetleme kurumlarından da 1 milyar 22 milyon YTL geldi. Bu şekilde geçen yıl 5 milyar 380 milyon YTL olan 4 aylık bütçe açığı, 2008'in ilk 4 ayında 5 milyar 449 milyon YTL oldu.

2007 yılının Ocak-Nisan döneminde 13 milyar 667 milyon YTL seviyesinde bulunan faiz dışı fazla rakamı ise 12 milyar 467 milyon YTL'ye geriledi.

Sağlık giderlerinde düşüş:

Maliye Bakanlığı verilerine göre, bütçedeki sağlık giderleri, ilk 4 ayda, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8 oranında düştü ve 2 milyar 113 milyon YTL olarak tespit edildi.

Söz konusu dönemde, kamu personelinin tedavi ve ilaç giderleri için bütçeden 813 milyon YTL, yeşil kart tedavi ve ilaç giderleri için 1 milyar 300 milyon YTL çıktı. Yeşil kart tedavi ilaç giderleri, geçen yıla göre yüzde 7.7 azalma gösterdi.

2007'nin Ocak-Mart döneminde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için bütçeden 11 milyar 83 milyon YTL transfer yapılırken, bu dönemdeki transfer tutarı 12 milyar 475 milyon YTL oldu.

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun finansman açığının kapatılması için de bütçeden 9 milyar 944 milyon YTL aktarıldı. Bu şekilde sosyal güvenlik açıkları için bütçeden yapılan katkıda da geçen yıla oranla yüzde 14'lük bir artış ortaya çıktı.

4 aylık dönemdeki bütçe giderlerinde en büyük artış, tarımsal desteklemede yaşandı. Nisan sonunda tarımsal destekleme ödemeleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 44.5 oranında artarak, 3 milyar 206 milyon YTL'ye ulaştı.

Bu arada, 17 milyar 916 milyon YTL faiz ödenen bu dönemde, faiz giderlerinde geçen yıla göre yüzde 5.9'luk bir azalma meydana geldi. Bütçedeki 56 milyar YTL'lik faiz ödeneğinin yüzde 32'si bu dönemde kullanıldı.

Bütçe değerlendirmesi:

Maliye Bakanlığı'nın bütçe açıklamasında, genel bir değerlendirmede de bulunuldu.

Gelişmiş ülkelerde ağustos ayında başlayan ve gelişmekte olan ülkeleri de etkileyen finansal piyasalardaki dalgalanma ve belirsizliğin etkisini sürdürdüğü, petrol ve gıda fiyatlarındaki artış trendinin de devam ettiği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Dünya ekonomisinde yaşanan bu olumsuzluklar, bir taraftan büyüme oranlarını aşağıya çekerken diğer yandan enflasyon oranlarının yükselmesine neden olmaktadır.

Ülkemizi de etkilemekte olan bu gelişmelerin muhtemel olumsuz yansımalarının en az düzeyde kalmasını sağlayacak unsurlardan birisi de mali disiplinin kararlılıkla sürdürülmesidir.

Bu açıdan, 2008 Ocak-Nisan bütçe gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde, bütçe giderlerinin artış oranı ile bütçe gelirlerinin artış oranı mukayese edildiğinde mali disipline devam edildiği açık bir şekilde görülmektedir.

Nitekim, 2008 yılı Ocak-Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre bütçe giderleri yüzde 6.7, bütçe gelirleri ise yüzde 7.2 oranında artmıştır. Böylece bütçe açığı sadece yüzde 1.3 oranında artmıştır.

Mali disipline işaret eden diğer önemli bir gösterge de faiz hariç bütçe giderlerinin gelişimi ile vergi gelirlerinin gelişiminin izlediği seyirdir.

Nitekim, 2008 yılı Ocak-Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre faiz hariç bütçe giderleri yüzde 11.8 artarken, vergi gelirleri yüzde 21.4 oranında artmıştır. Böylece, vergi gelirlerindeki artış oranı, faiz hariç bütçe giderlerinin artış oranının yaklaşık iki katı olmuştur."

Mali disipline bundan sonraki aylarda da titizlikle riayet edileceği kaydedilen açıklamada, bütçe giderlerinin yıl sonu hedefleri içinde kalması ve bütçe gelirlerinin hedefler ile uyumlu bir şekilde gerçekleşmesinin sağlanacağı belirtildi.

Venezüella ABD’li şirkete petrol arzını durdurdu
Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez, Exxon Mobil’e petrol ihracatını durdurdu ve ABD’nin tamamına arzı keseceği tehdidinde bulunmasından iki gün sonra attığı bu adımla ABD’li şirketle arasındaki milyarlarca dolarlık hukuk savaşı ivme kazandı.

İ 14 Şubat 2008 Perşembe

CARACAS - ABD karşıtı olan Chavez’in, Exxon’un mahkemeden çıkarttığı 12 milyar dolarlık Venezüella aktifini dondurma kararına karşı misilleme yapması, dün petrol fiyatlarını yükseltti.
Haberin devamı

Venezüella’nın petrol şirketi PDVSA dün yaptığı açıklamada, ABD’nin en büyük şirketine ham petrol ve petrol ürünleri arzını durdurduğunu ve bütün ticari ilişkileri kestiğini açıkladı. Chavez’in geçen sene Exxon’un ham petrol projesini kamulaştırmasının ardından şirket tazminat talebinde bulunmuştu.

PDVSA yaptığı yazılı açıklamada, ” Exxon Mobil’in PDVSA’ya karşı başlattığı yasal-ekonomik taciz (faaliyetlerine) karşılık olarak, PDVSA ticari ilişkilerini askıya almaya karar vermiştir” dedi.

Venezüella ABD’nin dördüncü en büyük enerji arz kaynağı. Venezüella’nın petrol ihracatının üçte ikisini ABD’ye yaptığını hatırlatan petrol analistleri, Chavez’in ABD’ye sevki kesme tehdidini gerçekleştirmesinin beklenmediğini çünkü böylece ülkedeki desteğini borçlu olduğu toplumsal projelerini finanse edecek geliri kaybedeceğini söylediler.

Petrol danışmanı Jim Ritterbusch, “Petrol fiyatlarının yükselmesi Venzuela’nın çıkarına hizmet eder. Exxon Mobil’in varlıklarına el koymayla da zaten bunu sağladılar” dedi.